Mtazamo wa Wanafunzi wa Kiswahili kama Lugha ya Kigeni kuhusu Hofu ya Kuitumia ChatGPT kama Zana ya Kujifunzia Kiswahili

  • Sephania Mungasyeghe Kyungu Chuo Kikuu cha Dar es Salaam
  • Filipo Gao Lubua, PhD Chuo Kikuu cha Pittsburgh
  • Elither Vincent Kindole, PhD Chuo Kikuu cha Dar es Salaam
Keywords: ChatGPT, Zana, Hofu
Sambaza Makala:

Ikisiri

Makala hii imechunguza mtazamo wa wanafunzi wa Kiswahili kama lugha ya kigeni (kuanzia sasa, LgK) kuhusu hofu ya kuitumia ChatGPT kama zana ya kujifunzia Kiswahili. Lengo la makala hii lilikuwa kuibua maarifa kuhusu hofu inayowakumba wanafunzi wanaoitumia ChatGPT kama zana ya kujifunzia Kiswahili. Kwa sababu tafiti nyingi zilizochunguza mtazamo wa wanafunzi wa LgK wanaoitumia ChatGPT zimejikita zaidi kwa wanafunzi wanaojifunza Kiingereza kama LgK. Aidha, tafiti hizo zinaonesha kuwa ingawa wanafunzi wengi wa Kiingereza kama LgK wana mtazamo chanya kuhusu matumizi ya ChatGPT kama zana ya kujifunzia Kiingereza, wapo wengine hukumbwa na hofu wanapoitumia zana hiyo. Data za utafiti huu zilikusanywa kutoka kwa wanafunzi wanaojifunza Kiswahili kama LgK katika vituo viwili vinavyofundisha Kiswahili kwa wageni nchini Tanzania ambavyo ni TATAKI na MS TCDC. Sampuli ya utafiti huu ilikuwa ni wanafunzi 10 kutoka katika vituo teule ambayo ilipatikana kwa mbinu ya usampulishaji lengwa na fursa. Data kutoka katika sampuli hiyo zilikusanywa kwa mbinu ya usaili na kuwasilishwa kitaamuli, na kuchambuliwa kwa kuongozwa na Modeli ya Ukubalifu wa Teknolojia. Matokeo ya utafiti huu yanaonesha kwamba wanafunzi wa Kiswahili kama LgK wanaoitumia ChatGPT kama zana ya kujifunzia Kiswahili wanakumbwa na hofu ya kuitegemea ChatGPT kupita kiasi, majibu yasiyo sahihi yanayotolewa na ChatGPT, Kiswahili kinachotumiwa na ChatGPT, kutoamini kama ChatGPT inaelewa wanachotaka, na hofu ya ChatGPT kuwa ya kulipia. Utafiti huu unapendekeza elimu itolewe kwa wanafunzi wa Kiswahili kama LgK namna sahihi ya kuitumia ChatGPT kwani hofu zingine zimebainika kuwa zinatokana na ukosefu wa maarifa ya jinsi ya kuitumia

Upakuaji

Bado hatuna takwimu za upakuaji.

Marejeleo

Alfirizqi, M. D. (2024). The Students’ Perception on the Use of ChatGPT in Foreign Language Learning. Tasnifu ya Umahiri (Haijachapishwa). Chuo Kikuu cha Jambi.

Davis, F. D. (1986). A Technology Acceptance Model for Empirically Testing New End-User Information Systems: Theory and Results. Tasnifu ya Uzamivu (Haijachapishwa). Sloan School of Maanegments, Massachusetts Institute of Technology (MIT).

Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology. MIS Quarterly, 13, 319- 340. Inapatikana katika https://doi.org/10.2307/249008.

Fitria, T. N. (2023). Artificial Intelligence (AI) Technology in OpenAI ChatGPT Application: A Review of ChatGPT in Writing English Essay. Journal of English Language Teaching, 12(1), 44-58.

Ho, A., & Nguyen, H. (2024). Generative Artificial Intelligence and ChatGPT in Language Learning: EFL Students’ Perceptions of Technology Acceptance. Journal of University Teaching & Learning Practice, 21(61), 1-19.

Karatas, F., Abedi, F. Y., Gunyel, F. O., Karadeniz, D., & Kuzgun, Y. (2024). Incoparating AI in Foreign Language Education: An Investigation into ChatGPT’s Effect on Foreign Language Learners. Education and Information Technologies, 28, 1-25.

Klimova, B., Pikhart, M., & Al-Obaydi, L. H. (2024). Exploring the Pontential of ChatGPT for Foreign Language Education at the University Level. Frontiers in Psychology, 01-10.

Makame, J. O. (2020). Utekelezaji wa Mkabala wa Kimawasiliano katika Ufundishaji wa Kiswahili kwa Wageni Nchini Tanzania. Tazmili ya Uzamivu (Haijachapishwa). Chuo Kikuu cha Dar es Salaam.

Meniado, J. C., Huyen, D. T. T., Panyadilokpong, N., & Lertkomolwit, P. (2024). Using ChatGPT for Second Language Writing: Experiences and Perceptions of EFL Learners in Thailand and Vietnam. Computers and Education: Artificial Intelligence, 7, 1-9.

Msigwa, A. B. G. (2019). Mchango wa Media za Video katika Ufundishaji wa Kiswahili kwa Wageni. Mulika, 38, 74-86.

Muttaqin, C., Nukman, A, Hidayat, A. F. S., Lestari, L., Taufiq, F., & Sofian, G. S. (2025). Students’ Perceptions of ChatGPT as a Learning Aid in Arabic Language Education at Universitas Islam KH. Ruhiat Cipasung. Borneo Journal of Language and Education, 5(2), 269-286.

Phuong, H. P. X. (2024). Using ChatGPT in English Language Learning: A Study on I.T. Students’ Attitudes, Habits, and Perceptions. International Journal of TESOL & Education, 4(1), 55-68.

Slamet, J. (2024). Potential of ChatGPT as a Digital Language Learning Assistant: EFL Teachers’ and Students’ Perceptions. Discover Artificial Intelligence, 4(46), 20-34.

TUKI (2024). Kamusi ya Kiswahili Sanifu. Dar es Salaam: TUKI.

Ullah, Z., Ali, S., Iqbal, S., & Tariq, A. (2025). Role of Chat-GPT in Learners’ Autonomy: Challenges and Prospects for ESL Learners. Journal of Applied Linguistics and TESOL, 8(1), 1751-1762.

Xiao, Y., & Zhi, Y. (2023). An Explaratory Study of EFL Learners’ Use of ChatGPT for Language Learning Tasks: Experience and Perceptions. Languages, 8, 1-12.

Tarehe ya Uchapishaji
10 September, 2025
Jinsi ya Kunukuu
Kyungu, S., Lubua, F., & Kindole, E. (2025). Mtazamo wa Wanafunzi wa Kiswahili kama Lugha ya Kigeni kuhusu Hofu ya Kuitumia ChatGPT kama Zana ya Kujifunzia Kiswahili. Jarida La Afrika Mashariki La Masomo Ya Kiswahili, 8(2), 295-308. https://doi.org/10.37284/jammk.8.2.3610